Gen Z Đang Thay Đổi Cục Diện Nơi Làm Việc
Lực lượng lao động đang trải qua một sự thay đổi lớn, chủ yếu được thúc đẩy bởi Gen Z – thế hệ sinh từ 1997 đến 2012. Thế hệ này đang tái định nghĩa công việc bằng cách lựa chọn các hướng đi phi truyền thống như khởi nghiệp, làm việc tự do trong nền kinh tế gig và theo đuổi các nghề thủ công. Điều này đặt ra thách thức lớn cho các doanh nghiệp khi muốn thu hút và giữ chân nhân tài trẻ.
Xu Hướng “Rời Bỏ” Mô Hình Truyền Thống
Một trong những đặc điểm nổi bật của Gen Z là sự sẵn sàng từ bỏ những hệ thống mà họ cho là lỗi thời hoặc không phù hợp với giá trị cá nhân. Không chỉ từ chối việc leo lên nấc thang sự nghiệp theo lối cũ, họ còn đặt câu hỏi về quyền lực của người sử dụng lao động.
Lịch sử đã chứng minh rằng cán cân quyền lực giữa doanh nghiệp và nhân viên luôn thay đổi theo xu hướng kinh tế và nguồn cung lao động. Tuy nhiên, Gen Z đang mở ra một kỷ nguyên mới, nơi công việc truyền thống không còn là con đường duy nhất để đạt được sự ổn định tài chính. Nhờ nền kinh tế gig, công nghệ số và khả năng xây dựng thương hiệu cá nhân trên nền tảng trực tuyến, Gen Z có thể tự tạo ra nguồn thu nhập mà không cần phụ thuộc vào các doanh nghiệp truyền thống.
Sự Bùng Nổ Của Tinh Thần Khởi Nghiệp
Gen Z là thế hệ có tinh thần khởi nghiệp cao nhất từ trước đến nay. Các nền tảng công nghệ đã giúp họ dễ dàng xây dựng doanh nghiệp hoặc phát triển các công việc tay trái. Theo một báo cáo, có đến 50% Gen Z mong muốn khởi nghiệp thay vì đi làm công sở. Các nền tảng như TikTok và Instagram giúp họ kiếm tiền từ sự sáng tạo với chi phí đầu tư ban đầu thấp.
Với Gen Z, công việc không còn bị giới hạn trong mô hình công ty truyền thống. Họ ưu tiên sự linh hoạt về thời gian và địa điểm hơn là các phúc lợi cố định. Nhờ vào nền kinh tế gig, nhiều bạn trẻ đã biến công việc tự do thành nguồn thu nhập chính, tạo ra một xu hướng mới trong cách nhìn nhận công việc: Công việc phải phù hợp với cuộc sống, thay vì cuộc sống phải xoay quanh công việc.
Gen Z Và Sự Trở Lại Của Nghề Thủ Công
Một xu hướng đáng chú ý khác là sự quan tâm ngày càng tăng của Gen Z đối với các nghề thủ công và kỹ thuật. Các ngành nghề như điện, cơ khí, xây dựng hay nghề mộc không còn bị coi là lựa chọn “hạng hai”, mà được nhìn nhận như những cơ hội kinh doanh ổn định và có tiềm năng phát triển lâu dài.
Theo dữ liệu từ Trung tâm Nghiên cứu Dữ liệu Sinh viên Quốc gia Hoa Kỳ, số lượng sinh viên theo học tại các trường dạy nghề đã tăng 16% từ năm 2022 đến 2023. Nguyên nhân chính là chi phí học đại học ngày càng tăng cao, trong khi các nghề thủ công mang lại thu nhập ổn định mà không cần gánh nặng nợ sinh viên.
Ngoài ra, mạng xã hội đã giúp thay đổi cái nhìn về các nghề thủ công. Trên các nền tảng như YouTube và TikTok, ngày càng nhiều thợ thủ công chia sẻ công việc của họ, từ đó tạo ra một hình ảnh tích cực về các nghề này và truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ.
Doanh Nghiệp Cần Thay Đổi Để Thu Hút Gen Z
Để thích nghi với thế hệ lao động mới, các nhà lãnh đạo cần thay đổi chiến lược quản lý. Dưới đây là ba bước quan trọng giúp doanh nghiệp thu hút và giữ chân Gen Z:
1. Tôn Trọng Cá Tính Cá Nhân
Gen Z không muốn bị coi là một phần của bộ máy, họ muốn được công nhận là những cá nhân riêng biệt với mục tiêu và thế mạnh riêng. Các nhà lãnh đạo cần đầu tư vào việc hiểu rõ nhân viên, từ đó cá nhân hóa lộ trình phát triển sự nghiệp cho từng người.
2. Định Nghĩa Lại Văn Hóa Doanh Nghiệp
Linh hoạt là yếu tố cốt lõi. Gen Z mong muốn làm việc từ xa hoặc theo mô hình hybrid, và coi đây là điều kiện bắt buộc chứ không chỉ là một phúc lợi. Ngoài ra, văn hóa doanh nghiệp cũng cần đề cao sự phát triển cá nhân, sức khỏe tinh thần và cân bằng giữa công việc – cuộc sống.
3. Đặt Mục Đích Lên Trên Lợi Nhuận
Gen Z không chỉ làm việc vì tiền, họ muốn thấy được giá trị và ý nghĩa trong công việc của mình. Các công ty cần xây dựng một sứ mệnh rõ ràng và hướng đến các giá trị bền vững như bảo vệ môi trường, sự hòa nhập và trách nhiệm xã hội để thu hút nhân tài trẻ.
Tương Lai Của Nơi Làm Việc Sẽ Ra Sao?
Khi Gen Z tiếp tục định hình lại môi trường làm việc, một số xu hướng có thể thay đổi. Ví dụ, sự gia tăng của các nghề thủ công có thể giảm đi khi thị trường bão hòa, hoặc nền kinh tế có thể đối mặt với những quy định mới. Tuy nhiên, một điều chắc chắn là Gen Z sẽ không chấp nhận các mô hình làm việc lỗi thời.
Thế hệ này mong muốn một môi trường làm việc linh hoạt, giàu ý nghĩa và mang lại sự tự do. Các doanh nghiệp cần nhanh chóng thích nghi nếu không muốn bị đào thải. Một nhà nghiên cứu khoa học hành vi tại Stanford đã nhận định về Gen Z như sau: “Họ thực tế, đề cao sự giao tiếp trực tiếp, tính chân thực và tính liên quan.”
Vậy câu hỏi không còn là “Công việc truyền thống có thay đổi không?”, mà là “Các công ty sẽ thích nghi nhanh đến mức nào?”
Để lại một bình luận